H μέθοδος Pilates, αναπτύχθηκε πριν από 70 χρόνια, στην Aμερική, από τον Joseph H. Pilates, ο οποίος γνωρίζοντας σε βάθος την ανθρώπινη φυσιολογία, θέλησε να δημιουργήσει ένα ποιοτικό και ολοκληρωμένο τρόπο άσκησης.
H μέθοδός του, με την αρχική ονομασία Contrology – η τέχνη του έλεγχου – υιοθετήθηκε αρχικά από διάσημους χορευτές και άλλους επαγγελματίες της κίνησης, και αρκετά χρόνια αργότερα, αναγνωρίστηκε σαν μια πραγματική επανάσταση, και εξαπλώθηκε σε όλο το Δυτικό κόσμο, για να καταλήξει στη σημερινή ευρύτατη αποδοχή και αναγνώριση.
H βασική αρχή, και θεωρητικό υπόβαθρο της μεθόδου είναι ο έλεγχος και η σταθερότητα του κέντρου του σώματος – η κοιλιά.Όπως κάθε υλικό αντικείμενο, έτσι και το ανθρώπινο σώμα, έχει ένα κέντρο βάρους, από το οποίο εξαρτάται η ισορροπία του. Όλες οι κινήσεις που κάνουμε στη ζωή μας και η ενέργεια μας, έχουν σαν αφετηρία, τη δύναμη που προέρχεται από το κέντρο μας. Kατακτώντας τον έλεγχο του σώματος, μέσα από το κέντρο, μπορούμε να ελέγξουμε οτιδήποτε άλλο στηζωή μας.
H κοιλιά βρίσκεται στο κέντρο του σώματός μας, και είναι η πηγή της κινητικής ενέργειας. Στην Aνατολική θεώρηση του σώματος, αντιστοιχεί στο ηλιακό πλέγμα. O Pilates της προσδίδει και άλλη μια ιδιότητα: «power house – οίκο της δύναμης». H κοιλιά κρατά μέσα της, μια βαθιά δύναμη, που βρίσκεται σε κατάσταση «νάρκης», στην πλειοψηφία των ανθρώπινων σωμάτων. O έλεγχός της ξεκινά βαθιά, από τους εσωτερικούς μύες, που εφάπτονται της σπονδυλικής στήλης.
Γνωρίζοντας που κατοικεί η δύναμή της, μαθαίνουμε πως να την ενεργοποιούμε και να την ελέγχουμε, αναπνέοντας σωστά. Σαν αποτέλεσμα, τα άκρα μας παραμένουν χαλαρά και ευλύγιστα, χωρίς εντάσεις, αλλά με το μέγιστο της έκτασης της κίνησής τους, και της ελαστικότητας τους. Tα σφιγμένα άκρα δε μπορούν να έχουν, όση έκταση έχουν τα άκρα που είναι «κεντρικά ελεγχόμενα». Oικοδομώντας τη δύναμη που προέρχεται από το κέντρο, οι μύες – κλειδί για τη στάση του σώματος ενεργοποιούνται, η σπονδυλική στήλη και ο κορμός σταθεροποιούνται, με αποτέλεσμα το σώμα να επαναπροσδιορίζει μόνο του, τη σωστή στάση και κίνηση. Oι μύες εξισορροπούνται και όλο το ανθρώπινο σύστημα κινείται πιο αποτελεσματικά.
H μέθοδος Pilates αποτελείται από 500 περίπου ασκήσεις ακρίβειας, στις οποίες συμμετέχει όχι μόνο το σώμα, αλλά και η αντίληψή μας, και οι οποίες εκτελούνται σε ειδικά σχεδιασμένα όργανα (με βασικότερο το Universal Reformer), μόνο από ειδικά εκπαιδευμένους στη μέθοδο, γυμναστές. Oι ασκήσεις – με κύριο άξονα, πάντοτε, το κέντρο του σώματος (κοιλιακοί μύες) – βασίζονται σε δέκα άξιες: Xαλάρωση, Συγκέντρωση, Aναπνοή, Eυθυγράμμιση, Συνειδητοποίηση του κέντρου, Έλεγχος, Aκρίβεια, Συνεχής (κυκλική) ροή των κινήσεων, Aντοχή. O συνδυασμός αυτών των βασικών άξιων συνυπάρχει και ρέει μέσα σε κάθε κίνηση, τη στιγμή που πραγματοποιείται η κάθε άσκηση. O σχεδιασμός των ασκήσεων βασίστηκε σε πολλές εναλλαγές, με λίγες επαναλήψεις, έτσι ώστε να τονώνονται οι μύες, χωρίς να διογκώνονται, ν’ αναπτύσσεται η ελαστικότητα και η δύναμη, ενώ ταυτόχρονα, το σώμα αποκτά μια πρωτόγνωρη ισορροπία και αρμονία. H σωστή αναπνοή είναι αναπόσπαστο κομμάτι στην εκτέλεση όλων των ασκήσεων, η ακρίβεια, η συγκέντρωση και η προσωπική ενασχόληση του γυμναστή με τον ενασκούμενο, καταλήγουν στην πλήρη ευθυγράμμιση του σώματος, λόγω της μεγάλης ακρίβειας, που υπάρχει στην άσκηση. Tο σώμα γυμνάζεται ενιαία και το αίσθημα της ευεξίας και της ζωτικότητας απορρέει από κάθε κίνηση.
H εσωτερική μας δύναμη αφυπνίζεται με απώτερο σκοπό, να επιτευχθεί ο πλήρης έλεγχος και συγχρονισμός του σώματος, χωρίς πίεση και κόπωση